اختلال شنوايي و کاشت حلزون شنوايي گوش انسان از سه بخش تشکيل شده است که نقش حياتي در شنيدن ايفا مي کنند : - گوش خارجي
- گوش مياني
- گوش داخلي صوت توسط مجراي گوش خارجي وارد شده و سبب لرزش پرده گوش مي گردد . سه استخوان کوچک در گوش مياني اين لرزش را از پرده گوش به بخش حلزوني گوش در گوش داخلي هدايت مي کنند . هر گونه اشکال در اين انتقال سبب نقصان شنوايي هدايتي مي گردد .
وقتي سه استخوان کوچک حرکت مي کنند ،امواجي در مايع مجراي حلزوني بوجود مي آورند و اين امواج بيش از ۱۶۰۰۰ سلول ظريف شنوايي ( سلولهاي مويي ) را تحريک مي کنند . حرکت اين سلولهاي مويي باعث توليد يک جريان الکتريکي در عصب شنوايي مي شود . اين جريان از طريق سيستم عصبي تا مناطق شنوايي مغز رسيده و در آنجا به صورت صوت شناخته مي شود . ( شنوايي حسي - عصبي )
اگر شما بيماري يا انسدادي در گوش خارجي يا مياني داشته باشيد ، ممکن است شنوايي هدايتي شما آسيب ببيند . که مي توان با درمانهاي دارويي و يا جراحي آنرا مرتفع ساخت .
اما مشکل گوش داخلي مي تواند باعث آسيب شنوايي حسي - عصبي شده و ناشنوايي عصبي ايجاد کند . در اين حالت در بيشتر اوقات سلولهاي مويي آسيب مي بينند و عملکردي ندارند . اگر چه بسياري از رشته هاي اعصاب شنوايي ممکن است سالم باشند و امواج الکتريکي را به مغز انتقال دهند اما به علت آسيب سلولهاي مويي بدون پاسخ هستند . بدليل اينکه در ضايعه شنوايي حسي - عصبي شديد امکان بهبودي با دارو وجود ندارد ، اين ضايعه فقط با کاشت حلزون شنوايي قابل درمان مي باشد .
دستگاه کاشت حلزون شنوايي يک دستگاه الکترونيک است که بخشي از شنوايي را به افراد ناشنوا برمي گرداند . اين دستگاه با عمل جراحي در گوش داخلي کار گذاشته مي شود و توسط دستگاهي که در خارج از گوش قرار مي گيرد فعال مي شود . برخلاف سمعک ، اين دستگاه صدا را بلندتر و آشکارتر نمي کند . در عوض ، بدون نياز به قسمتهاي آسيب ديده سيستم شنوايي ،بطور مستقيم عصب شنوايي را تحريک مي کند و اشخاصي که ناشنوايي شديدي دارند اجازه مي دهد که اصوات را دريافت کنند .
اين دستگاه بدون استفاده از سلولهاي مويي آسيب ديده صحبتها و صداهاي محيطي را به سيگنالهاي الکتريکي تبديل کرده و اين امواج را به عصب شنوايي مي فرستد .
يک پردازنده گويايي که معمولاً خارج از گوش بر روي کمربند يا داخل جيب گذاشته مي شود . اغلب يک ميکروفن براي دريافت اصوات در خارج از بدن و پشت گوش نصب مي شود . « پردازنده گويايي » صداها را به سيگنالهاي الکتريکي مشخص تبديل مي کند . اين کدها از طريق سيم نازکي به سمت بالا و به وسيله هاي نصب شده در پشت گوش انتقال مي يابد و به صورت امواج راديويي از پوست گذشته و به الکترودهاي کاشته شده در حلزون شنوايي مي رسد . سيگنالهاي دريافتي توسط الکترودها ، رشته هاي عصبي شنوايي را تحريک مي کنند تا اطلاعات را به مغز فرستاده و در آنجا به صورت صداهاي معني دار تفسير و معني شوند .
* آيا تمامي افراد مي توانند از مزاياي کاشت حلزون بهره مند شوند ؟ کاشت حلزون شنوايي فقط براي اشخاصي طراحي شده که از سمعک نتيجه خوبي نمي گيرند و يا دچار ناشنوايي مادرزادي هستند . اين افراد بايد ۲ سال به بالا باشند ( مگر اينکه مننژيت دوران کودکي باعث ناشنوايي شده باشد ) .
متخصصين گوش و گلو و بيني عمل جراحي کاشت حلزون را انجام مي دهند ، ولي همه آنها قادر به انجام اين کار فوق تخصصي نمي باشند . بدين منظور پزشک شما مي تواند براي ارزيابي شما را به يک کلينيک مخصوص کاشت حلزون ارجاع نمايند . سپس تيم کاشت حلزون به ارزيابي شما خواهد پرداخت . اين تيم شامل متخصص گوش ، گلو و بيني ، شنوايي سنج ، گفتار درمان ، روانپزشک ، پرستار و ديگر افراد مورد نياز مي باشد . تمام بررسي هاي مورد نياز را از شما به عمل خواهند آورد که عبارتند از :
ارزيابي گوش : توسط متخصص گوش ، گلو و بيني تا ضمن بررسي علل دخيل ، آمادگي فرد را براي جراحي اعلام مي نمايد .
ارزيابي شنوايي ( شنوايي شناسي ) : توسط شنوايي شناس تا مشخص شود که با يا بدون سمعک تا چه اندازه قادر به شنيدن هستيد .
ارزيابي راديوگرافي ( اشعه X ) يا MRS ارزيابي روانشناسي : تا مطمئن شوند از نظر رواني با فرآيند جراحي کاشت حلزون شنوايي سازگاري مي يابيد يا خير ؟
ارزيابي جسماني : تا هر گونه مشکلات بالقوه اي را که ممکن است در هنگام بيهوشي عمومي پيش آيد شناسايي گردد.
عمل کاشت حلزون شنوايي تحت بيهوشي عمومي انجام گرفته و حدود ۲ تا ۳ ساعت به طول مي انجامد . در اين روش عمل جراحي ، لازم است که بيمار يک يا چند روز در بيمارستان بستري گردد که اين مدت بستگي به دستگاه مورد استفاده و آناتومي ( ساختار ) گوش داخلي دارد .
مراقبت ها و آموزشهاي بعد از عمل حدود يک ماه تا ۴۵ روز بعد از عمل جراحي شما ، پردازنده سيگنالها ، ميکروفون و دستگاه تفسير و معني کننده اصوات در خارج از گوش شما قرار داده مي شود و تنظيم ميگردد . به شما ياد مي دهند که چگونه از اين دستگاهها مراقبت کنيد و چگونه از اين طريق به صداها گوش فرا دهيد . بعضي از کاشتها زمان طولاني تري براي تنظيم شدن و آموزش مربوطه نياز دارند . همچنين ممکن است تيم توانبخشي از شما بخواهند تا براي انجام معاينات دوره اي و در صورت لزوم تنظيم دوباره پردازنده گويايي به کلينيک مراجعه کنيد .
* توجه : دستگاه کاشت حلزون شنوايي نمي تواند شنوايي کاملاً عادي شما را بازگرداند و ميزان مفيد بودن آن از فردي به فرد ديگر فرق مي کند . بيشتر استفاده کنندگان به اين نتيجه رسيده اند که اين دستگاه به آنها کمک مي کند تا با کمک لب خواني تکامل يافته تري بتوانند ارتباط بهتري برقرار سازند .
البته بيش از نيمي از انها قادر شده اند که بدون نياز به نشانه هاي بينايي صحبتها را تشخيص دهند و بچه هايي که در اطراف سن ۲ سالگي کاشت حلزون شنوايي شده اند ، شنوايي بهتر و نزديک تري به حالت طبيعي داشته اند .
* عوامل گوناگوني هستند که ميزان استفاده مفيد از اين دستگاه را در کاربردهاي مختلف مشخص مي کنند :
مدت زماني که شخص ناشنوا بوده است .
تعداد رشته هاي عصب شنوايي موجود
انگيزش بيمار براي يادگيري شنيدن
تيم جراحي شما برايتان توضيح خواهند داد که چه انتظارات معقول و منطقي مي توانيد از اين دستگاه داشته باشيد . قبل از اينکه بدانيد آيا دستگاه شما خوب کار مي کند يا نه ، لازم است که به روشني بدانيد که شما چقدر وقت صرف کنيد تا به نتيجه برسيد . اين دستگاه براي تعداد معدودي از بيماران مفيد نبوده است .
http://www.irib.ir/health/html/Cochlear_implant.htm
همواره به مادران باردار توصيه مي شود، براي فرزند تولد نيافته خود کتاب بخوانند، قصه بگويند و يا با او حرف بزنند.
گرچه در نگاه اول ، ممکن است اين کارها کمي خنده دار به نظر آيد، اما تحقيقات نشان مي دهد کودکاني که هنوز به دنيا نيامده اند، مي توانند آهنگ ، آوا و سخنها را بشنوند.
براساس تحقيقات ، مشخص شده است ، کودکان متولد نشده مي توانند صداي مادرشان را تشخيص دهند و بين موسيقي اصوات تفاوت قائل شوند، اما اين که آنها دقيقا چه چيزي مي شنوند، هنوز مشخص نشده است.
اخيرا دانشمندان دانشگاه فلوريدا توانسته اند قطعه اي ديگر از اين معادله چند مجهولي را حل کنند. آنها با طراحي برخي آزمايش هاي منحصر به فرد روي يک گوسفند ماده باردار، توانستند بفهمند گوش جنين دقيقا چه صداهايي را مي شنود.
يافته هاي قبلي حاکي بود که جنين انسان احتمالا فرکانس هاي پايين را نسبت به فرکانس هاي بالاتر بيشتر مي شنود. نتايج اين بررسي نيز اين احتمال را تقويت کرده است.
به عبارت ديگر، جنين نسبت به حروف صدادار بيشتر حساسيت نشان مي دهد.
اين تحقيق همچنين مي تواند دليل محکمي باشد براي مراقبت از نوزادان نارسي که در واحد مراقبت هاي ويژه کودکان نگهداري مي شوند.
اين مکانها پر از سر و صداي دستگاه هاي مختلف و همهمه هاي پرستاران است که مي تواند بر جريان رشد و نمو طبيعي اين نوزادان اثر بگذارد.
محققان گوسفند را براي اين بررسي انتخاب کرده اند، چون نتايج آزمايش هاي قبلي نشان داده بود، خاصيت صداهايي که به زن باردار و گوسفند انتقال مي يابد، مشابه يکديگر است.
آزمايش هاي آنها نشان مي داد، رحم به هيچيک از اصوات غير از آنهايي که خيلي بلند هستند، اجازه ورود نمي دهد. حتي ساز و آوازهاي بلند هم احتمالا به قدر کافي پرسرو صدا نيستند، که بتوانند تهديدي براي رشد شنوايي جنين به حساب آيند.
اين پژوهشگران ، روش منحصر به فردي را براي کار خود طراحي کردند: آنها دستگاه کوچکي را درون گوش داخلي يک جنين گوسفند قرار دادند و سپس 64 جمله ضبط شده با يک بلندگو در فضاي باز نزديک گوسفند مادر پخش شد.
صداهايي که اين دستگاه کوچک توانسته بود تشخيص دهد ضبط و براي 30 انسان بزرگسال گذاشته شد، تا اين که دريابند چه مقدار يا چه قسمتهايي از جمله ها را جنين شنيده است.
همچنين براي مقايسه بهتر يک ميکرفن را درون رحم گوسفند و يکي هم در فضاي باز قرار دادند و سپس آزمايش هايي را با انسان ها انجام دادند نتايج بسيار شگفت آور بودند. به عبارت ديگر، قابليت فهم جملات بسيار بالاتر از آن چيزي بود که محققان انتظارش را داشتند.
البته بيشتر صداهايي که به جنين مي رسد، از خود مادر توليد مي شود؛ مثلا صداي صحبت مادر، حرکات وي ، تنفس و صداهاي مربوط به فرآيند گوارش او همگي عوامل توليدکننده صدا هستند حتي در مکاني ساکت باز هم رحم مادر محيطي پر سر و صدا خواهد بود.
علاوه بر اين ، جنين نمي تواند به اندازه گوش کودکان ، يا افراد بزرگتر اصوات را بشنود، زيرا گوش آنها پر از مايعات است.
بيشتر اين صداها از طريق ارتعاشات جمجمه سر به گوش داخلي جنين منتقل مي شود و لذا صداي مادر، در اکثر مواقع ، غالب ترين صدايي است که در رحم به گوش مي رسد.
انسان هاي شنونده شرکت کننده در اين آزمايش توانستند تمامي صداهايي را که در فضاي باز ضبط شده بود بشنوند، اما فقط 70 درصد جملات ضبط شده در رحم و حدود 30 درصد از جملات ضبط شده در گوش داخلي جنين گوسفند با گوش آنها شنيده شد. نتايج آزمايش هاي فوق نشان داد، يک جنين صداي مادرش را مي شنود، ولي از فرکانس هاي بالاتر ناشنوا است.
نوزاداني که نارس متولد شده اند، به اين دليل که مادرشان نمي تواند تمامي 24 ساعت را پيش آنها باشد، از شنيدن صداي مادرشان محروم مي شوند.
به همين دليل ، کودکان نارس در معرض تمامي فرکانس هاي اصواتي که در محل نگهداري آنها وجود دارد، قرار مي گيرند که اين اتفاق مي تواند بر رشد شنوايي اين دسته از نوزادان اثر بگذارد.
نقل از جام جم
معجزه توانبخشي بروز معلوليت به هر دليل در يکي از اعضاي خانواده و مخصوصا در کودکان ، مي تواند اختلالات عاطفي و اقتصادي زيادي را در خانواده باعث شود و سهم بسزايي در ضربه زدن به بهداشت رواني اين جامعه کوچک داشته باشد.
طوري که هر يک از اعضاي خانواده را به نوعي در بحران ناشي از اين مساله شريک کند.
حتي مي تواند باعث سردي و تيرگي و محدوديت روابط خانواده شود و ساير اعضا و فرزندان را هم به مشکلات رواني و عاطفي مبتلا کند.
شايد به همين دليل است که والدين کودکان معلول بشدت علاقه دارند خبرهاي معجزه آسايي درباره شفاي فرزندان خود بشنوند.
در حالي که آنها بايد براي جلوگيري از ناراحتي و هزينه هاي بيهوده ، آماده پذيرفتن پاسخهايي باشند که از طرف متخصصان رشته «توانبخشي» دريافت مي کنند.
اين مقاله به معرفي اجمالي «توانبخشي» مي پردازد.
انسان از همان ابتدا براي برطرف کردن دردها و ناراحتي هايش ، روشها و تکنيک هاي مختلفي را به کار برده است.
روشهاي فيزيکي جزو اولين دسته از اين اقدامات بوده است. اين روشها در تعريف کلمه اي تحت عنوان «توانبخشي» گنجانده مي شود.
هر چند که اين کلمه هم براي خود تعريف علمي مشخصي دارد.
توانبخشي مجموعه اي از خدمات و اقدامات پزشکي ، آموزشي ، حرفه آموزي و اجتماعي است که براي بازتواني جسمي ، رواني ، ذهني ، اجتماعي و حرفه اي معلولان و ارتقاي سطح کارايي آنها تا بالاترين حد ممکن به منظور دستيابي معلول به يک زندگي مستقل در جامعه عرضه مي شود.
توانبخشي شامل چه بخشهايي است؟ فيزيوتراپي: در فيزيوتراپي سعي مي شود با استفاده از عوامل فيزيکي مثل گرما، سرما، نور، الکتريسته و عوامل مکانيکي مثل تمرين ها و حرکات ورزشي ، ناتواني اعضاي بدن ، درمان و بهبود شود و بيمار در نهايت بتواند از توانايي هاي باقيمانده اش استفاده کند وناتواني هايش را جبران کند.
هدف فيزيوتراپي اين است که معلول را به يک زندگي مستقل برساند.
البته به طور کلي مي توان اهداف فيزيوتراپي را در موارد زير دسته بندي کرد:
1- آموزش نحوه اصلي تمرين هاي ورزشي به منظور ازدياد قدرت ، سرعت و استقامت
2- تجويز و آموزش طرز صحيح استفاده از وسايل کمکي معلولان مثل عصا، ويلچر، بريس ،کرست طبي ، ابزار کار ويژه معلولان و همچنين نحوه استفاده از پروتز در موارد قطع عضو و غيره
3- جلوگيري از تشکيل و تشديد تغيير شکلها و اصلاح آنها در حد امکان
4- تقويت عضلات و جلوگيري از ضعيف شدن آنها با برنامه هاي تقويتي متعدد
کاردرماني: اين روش نيز به منظور ايجاد حداکثر استفاده از اعضا، پيشگيري از ناتواني و برقراري سلامتي براي افرادي صورت مي گيرد که دچار محدوديت ، اختلال رواني - اجتماعي و ناتواني هاي يادگيري و رشد هستند.
ارتوپدي: ارتوپد، پزشکي است که با عمل جراحي و يا ابزار ديگري مانند بست طبي ، کارکرد استخوان ها، مفاصل و عضلات را حفظ و بازسازي مي کند.
گرچه متخصص ارتوپد به طور سنتي تمام افراد را در سنين مختلف معالجه مي کند، اما در کنار آن رشته تخصصي ارتوپدي کودکان هم به وجود آمده و گسترش يافته است.
ارتوپد کودکان فقط افرادي را درمان مي کند که کمتر از 21 سال سن دارند يا از لحاظ استخوان بندي نابالغ هستند.
اين متخصصان ، عموما معلولان شديد يا افراد مبتلا به فلج مغزي و آسيبهاي ديگر را درمان مي کنند.
متخصصان ارتوپد سعي مي کنند با کاهش استفاده از بست و همچنين حذف آن ، کوتاه کردن مدت جراحي و اقامت در بيمارستان به خاطر راحتي بيمار و خانواده اش ، کودک معلول را به جامعه پيوند دهند.
گفتار درماني: گفتار درماني به درمان افراد مبتلا به اختلالات گفتاري مي پردازد و سعي مي کند مسائلي را که بر مهارت هاي کلامي اثر نامطلوب مي گذارد، برطرف سازد.
اين اختلالات گفتاري شامل نقصهايي است که روي زبان (Language)، گفتار (Speech)، صدا (Voice)و آهنگ صدا اثر مي گذارند.
گفتار درماني مي تواند در خصوص تمام افرادي که به دلايل فيزيکي ، رواني ، محيطي و يا به هر علت ديگر قادر به تکلم صحيح و روان نيستند، انجام پذيرد.
شنوايي شناسي: شنوايي شناسي علم شناخت شنوايي و فرايند شنيداري و اختلالات آن و همچنين شامل ارزيابي و تشخيص نوع و ميزان کم شنوايي ، بازتواني و حفاظت شنوايي است و برپايه علومي مثل تشريح ، فيزيولوژي ، الکترونيک و آکوستيک بنا شده است.
زمينه هاي کاري شنوايي شناسي ، سنجش کمي و کيفي شنوايي ، ارزيابي اختلالات از نظر تعيين محل ضايعه و همچنين تجويز و ارزيابي مشخصات الکترو اکوستيکي است.
از وسايل کمک شنوايي مي توان سمعک را نام برد.
بينايي سنجي: چشم بسياري از افراد دچار عيوب انکساري مي شود.
بينايي سنجي وظيفه دارد با تحت کنترل درآوردن معايب انکساري و انحرافات آشکار چشم ، درصدد رفع و جلوگيري آنها بربيايد.
ارزش مهارت هاي توانبخشي
متخصصان کارآمدي که در زمينه معلوليت کودکان کار مي کنند، بايد علاوه بر کمک صرف به والدين در زمينه مشکلات ناشي از تربيت آنها هم گام بردارند.
متخصصان بايد چنان راه را براي والدين کودکان هموار کنند که آنها بتوانند علاوه بر ايفاي نقش پدر ومادري شان از حداکثر نيرويشان براي بخشيدن توان جسمي و روحي به فرزندانشان بهره ببرند.
آنها بايد بتوانند اطلاعات و مهارت زيادي در اين زمينه داشته باشند و هنگام کار با بچه ها علاوه بر ايجاد روحيه در والدين ، براي همکاران کم تجربه شان نقش مربي را هم ايفا کنند.
آنها بايد از نظر مهارت هاي مشاوره و بيان صاحب نظر باشند و بدانند چه چيزهايي در کودکان ايجاد شوق ، انگيزه و احساس اختيار مي کند.
ضمن اين که بايد بتوانند از مهارت هاي کنترل فشار رواني بهره بگيرند و آن را به ديگران هم بياموزند.
نقل از جام جم
![[Powered by Blogger]](bloggerbutton1.gif){kind=small}
