سر و صداي بيش از حد مي‌تواند به گوش داخلي آسيب برساند و باعث ايجاد مشكلات شنوايي شود. براي پيشگيري از چنين مشكلاتي، تا آنجا كه ممكن است بايد از مواجهه با سر و صداهاي بلند دوري كرد. مثلاً به موسيقي با صداي بلند خصوصاً از طريق گوش گوش نكرد. اگر مجبوريد كه از طريق گوشي به موسيقي گوش دهيد،حتماً صدا بايد به اندازه اي كم شده باشد كه بتوانيد صداهاي افراد را هم علاوه بر موسيقي بشنويد. در صورتي كه در محل كار با سر و صداهاي بلند مواجه هستيد،هميشه از گوشي يا مافظ گوش‌استفاده كنيد. كارفرما بايد اين وسايل را براي حفاظت از شما فراهم كند.
براي بزرگسالان، كم شنوايي معمولاً يك فرآيند تدريجي است و غالباً شخص كم شنوا، آخرين نفري است كه به كم شنوايي اش پي مي برد. افراد خانواده، همكاران و دوستان صميمي، بيشتر اوقات از جمله نخستين كساني هستند كه به مشكل شخص پي مي برند. زيرا آنها بايد گفته هايشان را مدام بازگو كنند. در ابتدا چنين حالتي به صورت گاه و بيگاه با بيان واژه چي به وسيله شخص شروع مي شود، همچنان كه زمان سپري مي شود، ضروري است كه گفته ها هرچه بيشتر براي وي تكرار شود. اين فرآيند معمولاً چند سال به طول مي انجامد، اما مشكل بعد از مدتي، به طور كاملاً ناگهاني توسط خود شخص احساس مي شود.
نشانه هاي كم شنوايي نشانه هاي كم شنوايي عبارتند از: براي شنيدن مدام در تلاش هستيد، احساس تنش عصبي فزاينده يا ناراحتي يا خستگي مي كنيد.
حس مي كنيد براي درك گفت وگو در جامعه يا محل كار تحت فشار هستيد.
تصورتان براين است كه همه زيرلبي و آهسته سخن مي گويند يا مردم آن گونه كه پيوسته عادت داشتند، واضح حرف نمي زنند.
بارها و بارها در درك سخنان، اشتباه مي كنيد يا نياز داريد كه گفته ها تكرار شوند.
حس مي كنيد كه موقع شنيدن بايد به سيماي گوينده خيره شويد.
صداي راديو و تلويزيون را به اندازه اي بلند مي كنيد كه ديگران از زيادي آن شكوه مي كنند.
داراي سابقه خانوادگي كم شنوايي هستيد.
از مرض قند، قلب، تيروئيد يا گردش خون رنج مي بريد.
با داروهاي سمي گوش سر و كار داشته يا از آنها استفاده كرده ايد.
عفونت هاي پياپي گوش، وزوز دايمي گوش يا سرگيجه داريد.
انواع كم شنوايي اساساً كم شنوايي بر دو نوع است: يكي كم شنوايي انتقالي و ديگري كم شنوايي حسي ـ عصبي. تنها 5 درصد مردم دچار كم شنوايي انتقالي اند. اين گونه شنوايي ممكن است براثر جرم گوش، پاره شدن پرده گوش، نارسايي هاي پديد آمده حين تولد، آماس گوش مياني يا عوامل ارثي باشد. ضربه شديد وارده به سر و مرض تصلب سرخرگ نيز سبب كم شنوايي انتقالي مي شود. بيماري ياد شده غالباً زمينه ارثي دارد و احتمالاً جراحي، براي رفع اين نقيصه، مداواي مناسبي شمرده مي شود.
امكان دارد كم شنوايي حسي ـ عصبي حاصل مشكلات و نارسايي هاي قبل از تولد و همچنين حين به دنيا آمدن، عفونت هاي ويروسي و باكتريايي (عفونت هاي دستگاه تنفسي سرخجه، مننژيت و جز اينها)، توارث، ضربه، قرار داشتن بيش از حد در معرض اصوات بلند، مصرف داروهاي سمي گوش يا يك توده (تومور) خوش خيم در گوش داخلي باشد. نام ديگر كم شنوايي حسي ـ عصبي (كه ضمناً كري عصبي نيز خوانده مي شود) در اغلب اوقات فقط يك پديده طبيعي حاصل از افزايش سن است. اين حالت، پيرگوشي نام دارد و به صورت ناهماهنگي ميان سطح كم شنوايي و ميزان درك فرد، خود را مي نماياند. اين مساله عمدتاً پيامد ضايعه گيرنده هاي ياخته اي مژكدار ريز (ميكروسكپي) در حلزون گوش پديدار مي شود كه عامل كم شنوايي، برگشت ناپذيرست. در اكثريت قريب به اتفاق بيماران چنانچه اين ياخته ها (سلول ها)ي مژكدار با اصوات تقويت شده تحريك شوند، عملكرد خوبي دارند. حدود 95 درصد كم شنوايان، دچار كم شنوايي حسي ـ عصبي اند. اين مشكل را مي توان با استفاده از سمعك درمان كرد و به طور كلي با جراحي يا دارو اصلاح كرد. كم شنوايي 60 درصد افراد كم شنواي بيش از 65 سال به حدي است كه بايد از سمعك استفاده كنند.
اثرات رواني كم شنوايي كم شنوايي، گونه اي ناتواني ناديدني است. افراد مبتلا به آسيب شنوايي در جهاني زندگي مي كنند كه سايران از جمله خانواده هايشان از آنان انتظار دارند خوب و طبيعي بشنوند. بيماران كم شنوا ممكن است احساس كنند كه مورد تمسخر قرار گرفته يا دست كم گرفته مي شوند. همين طور امكان دارد دريابند كه از سوي خانواده، دوستان و نيز غريبه ها مدام آماج خشم و غيظ واقع مي شوند.
تلاش براي اثبات اين كه هيچ مشكلي نيست و حفظ ظاهر آنان را تحت فشار روحي فراواني مي نهد، براعصاب و نيروي شان فشار مي آورد زيرا بايد مدام مواظب باشند كه خيلي بلند صحبت نكنند، آنها بايد براي شنيدن مكالمات كوشش زيادي بكنند و غالباً از لب خواني سود جويند.
تعجبي ندارد چنانچه افراد كم شنوا در نهايت برآن شوند كه ديگر فعاليت هاي اجتماعي نداشته باشند، زيرا ياراي مقابله با دشواري هاي آن را ندارند. چنانچه تصور مي كنيد دچار كم شنوايي هستيد، به پزشك رجوع كنيد و از وي بخواهيد تا شما را به پزشك متخصص معرفي كند.
نقل از روز نامه اطلاعات بين المل
واشنگتن ـ ايرنا: سمعك جديدي در آمريكا ابداع شده است كه با قرار گرفتن در مجراي گوش، لكنت زبان را برطرف مي كند.
به گزارش شبكه تلويزيوني اي.بي.سي يكي از مخترعين اين دستگاه كسي است كه خود لكنت زبان داشته و درد و رنج ناشي از ناتواني در ابراز وجود را درك مي كرده است.
جو كاليناسكي كه اكنون به عنوان يك تراپيست زبان در دانشگاه ايست كارولينا در شهر گرينويل مشغول به كار است، ازكودكي به لكنت زبان دچار بود. او يكي از سه مخترع اين دستگاه است كه به قول خود، زندگي اش را عوض كرده و به كساني كه ماننداو به لكنت زبان دچار هستند، اميد مي بخشد.
اين دستگاه كه سد ناميده مي شود و توسط دانشگاه ايست كارولينا توسعه يافته، ابزاري است كه در لوله گوش قرار گرفته و مانند يك سيستم صوتي، با ميكروفن، آمپلي فاير و بلندگو تكميل مي شود.
اين سيستم، انعكاس صداي تأخيردار و متغير را به شخص مبتلا به لكنت زبان منعكس كرده و مغز را با فكر اين كه شخص ديگري نيز مشغول صحبت است گول مي زند.
كارشناسان هنوز به طور دقيق از چگونگي عملكرد اين دستگاه اطلاعي ندارند، ولي از تأثير مثبت آن آگاه شده اند.
پژوهشگران هنوزعلت لكنت رانتوانسته اند كشف كنند، هرچند كه داده ها بر سه عامل تأكيد دارد:
1ـ ژنتيكي 2ـ نوروفيزيولوژيكي (عملكرد مغزي) 3ـ تربيت خانوادگي
به گفته جين فريزر، رئيس بنياد لكنت آمريكا ، بيش از 50 درصد كساني كه دچار لكنت زبان هستند، يكي از اقوامشان لكنت دارند.
دكتر فريزر مي گويد: تحقيقات جاري بر اشكالات مغزي تأكيد دارد.
وي افزود: محققان همچنين به انواع فشارهايي كه روي كودكان هنگام شروع حرف زدن، وارد مي شود، و نيز نحوه پرورش كودك، توجه مي كنند.
كم شنوايي در نوزادان. كشف كم شنوايي در بدو تولد يا در ماههاي اوليه تولد از ارزش خاصي برخوردار است، به طوري كه ارائه درمان و توانبخشي شنوايي را درآن سنين حساس، كه رشد عملكرد شنوايي و گفتار صورت مي گيرد، امكان پذير مي سازد.
روش هاي تشخيص كم شنوايي: روش هاي مختلفي براي تعيين ميزان شنوايي نوزادان در دسترس است. به عبارت بهتر، اين روش ها استفاده از امكانات مختلفي است كه به افراد جامعه در مورد علايم هشداردهنده كم شنوايي آموزش مي دهد.
يك راه شناسايي به موقع اطفال مبتلا به ضايعات شنوايي، تعيين وجود يا عدم وجود شاخص هاي متعدد همراه با كم شنوايي است.
فهرست عوامل خطر ساز كم شنوايي در نوزادان از بدو تولد تا 28 روزگي براساس، اساسنامه كميته مشترك شنوايي اطفال در 1994 به اين ترتيب مي باشند: 1ـ تاريخچه خانوادگي كم شنوايي حسي عصبي ارثي در كودكي.
2ـ عفونت هاي دوران بارداري مثل سرخجه، ساتيومگالو و ويروس، هرپس ويروس و توكسوپلاسموز.
3ـ ناهنجاري هاي صورت و مغز (ناهنجاري هاي كانال و لاله گوش).
4ـ وزن نوزاد كمتر از 1500 گرم.
5ـ بالا رفتن بيلي روبين خون.
6ـ مصرف داروهاي داراي اثر سمي بر اعصاب شنوايي.
7ـ مننژيت باكتريايي.
8ـ نمره آپگارپائين.
9ـ تهويه مصنوعي بيشتر از پنج روز.
10ـ علايمي كه با سندرم هايي همراهند كه موجب اختلالات شنوايي مي شوند. عوامل خطرناك كم شنوايي نوزادان 29 روزه تا 2 ساله نيز به اين ترتيب است:
1ـ نگراني والدين يا پرستار در مورد شنوايي، گفتار و يا تأخير رشد.
2ـ ضربهٌ سر همراه با شكستگي جمجمه يا از دست دادن هوشياري.
3ـ مننژيت باكتريايي.
4ـ داروهاي داراي اثر سمي بر اعصاب شنوايي.
5ـ علايم خاصي كه با سندرم هايي همراهند كه موجب ضايعات شنوايي مي شوند.
6ـ اوتيت يا عفونت گوش مياني مزمن با ترشحي كه 3 ماه يا بيشتر طول بكشد.
عقب ماندگي در درس ديكته از نگاه گوش پزشكي دكتر عبدالحميد حسين نيا
جراح گوش ، گلو، بيني و حنجره
اگر به دانش آموزي با هوش و با استعداد برخورد شود كه در كارنامه تحصيلي او نمرات درخشاني به چشم مي خورد، ولي در درس ديكته افت امتياز داشته باشد، بايد دو عامل مرضي را جهت تبيين و توجيه اين افت جست وجو كرد:
علت اول شايع است و آن، تراوش مايع در گوش مياني است كه به قول عوام مي گويند: پشت پرده آب جمع شده است.
علت دوم نادر و كري كلمات است كه شكل ويژه و خالصي از زبان پريشي (آفازي) حسي است.
الف: تراوش مايع در گوش مياني كه به نام اوتيت مياني ترشحي نيز خوانده مي شود، در سال هاي اخير در دنيا عموماً و در كشور ما خصوصاً رواج و توسعه فزاينده اي در كودكان پيدا كرده و مسبب معضلات آموزشي و اختلالات يادگيري در كودكان پيش دبستاني و دانش آموزان شده است. آنچه مسلم است، اين عارضه در گذشته، آن چنان كه امروز گسترش پيدا كرده، وجود نداشته است. دو عامل را در فراواني بيماري مؤثر پنداشته اند. نخست آنتي بيوتيك درماني ناكامل براي التهاب حاد گوش مياني است و اين نكته از دو چشمه، آب مي خورد، يا والدين در تجويز آنتي بيوتيك توسط پزشك قصور مي ورزند و يا آنتي بيوتيك را بدون تجويز پزشك خودسرانه مصرف مي كنند. مورد اخير را كه به نام «خوددرماني» معروف شده است، عامل بسيار شايعي براي شيوع عارضه قلمداد كرده اند. دوم، پيشرفت ابزار تشخيص در فناوري اوديولوژي است، مانند امپدانس اوديومتري و روش هاي نوين غربالگري در شناسايي سريع بيماري ها كه بالطبع موجب افزايش فراواني عارضه مي شود.
در كودكاني كه مكرراً دچار التهاب حاد گوش مياني مي شوند، بزرگ بودن لوزه سوم عامل زمينه سازي است. تراوش مايع در گوش مياني در نزد چنين كودكاني به وفور يافت مي شود. اين كودكان، در منزل در شرايطي كه همه به تلويزيون گوش مي دهند، صداي تلويزيون را بالا مي برند و يا در درس ديكته نمرات پائيني مي گيرند.
پژوهش هاي صورت گرفته، نشان داده است كه شناسايي و متعاقباً معالجه اين كودكان، در پيشرفت درسي و علي القاعده در پيشرفت درس ديكته بسيار مؤثر بوده است.
درمان دارويي يا آنتي بيوتيك مؤثر به مدت كافي و در صورت شكست درمان دارويي، سوراخ كردن پرده و كشيدن مايعات چسبناك و گذاشتن لوله تهويه (گرومت يا V.T) تأثيرات شگرفي بر جاي مي گذارد.
البته گروه ديگري از كودكان كم شنوا وجود دارند كه ضايعات آنها، نه به گوش مياني، بلكه به مناطق وراي حلزوني مربوط مي شود. اين كودكان كه تمايز كلمات ضعيف دارند، حتي با سمعك نيز نمي توانند به درجات خوبي از تمايز كلمات برسند و در درس ديكته مشكل پيدا مي كنند. گرچه سمعك هاي ديجيتالي، امروزه كمك هاي شاياني به اين كودكان كم شنوا كرده، ولي نتيجه هاي به دست آمده، نسبي بوده است، نه مطلق. در آزمون تمايز كلمات با ارايه كلمات تك هجايي و درخواست تكرار كلمات، اين كودكان درصد امتياز پاييني را كسب خواهند كرد. همين نكته براي درس ديكته كه في الواقع شكلي از آزمون تمايز كلمات محسوب مي شود، صادق است.
ب) اما علت دوم عقب ماندگي از درس ديكته در دانش آموزان، كه بسيار نادر است؛ زبان پريشي حسي (آفازي حسي) است كه در شكل خاص و ويژه اي نمود مي كند و به نام كري كلمات خوانده مي شود.
چنين كودكاني برخلاف آنچه كه امكان دارد برچسب كري و كودني بخورند، نه كر هستند و نه كودن. آزمون هاي شنوايي در چنين كودكاني، طبيعي است و ضريب هوشي در نزد اين كودكان، اگر بالا نباشد، پايين هم نخواهد بود.
در حقيقت اين كودكان، دچار يك نوع اختلال مركزي در شكنج گيجگاهي در حاشيه مركز مربوط به درك شنوايي هستند كه به درك كلمات نسبت داده مي شود. (چنين اختلالي در حوزه بينايي به دشوار خواني، نارسا خواني يا ديسلكسي معروف است). دانش آموزاني كه دچار اين نوع اختلال يادگيري هستند، قادر به درك اصوات كه از منابع مختلف توليد مي شوند و از آن طريق منابع را هم شناسايي مي كنند، نيستند. آنها صداي تكلم را مي شنوند، ولي قادر به درك كلمات نيستند. لذا وقتي معلم ديكته مي گويد كلمات را مي شنوند، ولي كلمات در قشر مغز آنها نمي نشيند و شكل نمي گيرد و مفهوم نمي يابد. درست مثل آن كه كودك دارد به يك زبان بيگانه كه بدان آشنا نيست، گوش فرا مي دهد. رفع اين گونه اختلال و توانبخشي در اين قبيل كودكان، همواره از توانبخشي اختلالات شنوايي دشوارتر است. گفته شده است كه براي كمك بدين كودكان، مي توان از تقويت پتانسيل هاي ديگر مغزي مانند درك بينايي و لمسي براي پوشش دادن ضعف درك شنوايي در جهت تقويت يادگيري بهره گرفت.
اخبار مربوط به شنوايي به نقل از واحد مركزي خبر كاشت وسايل كمك شنوايي دراستخوانجمجمه تهران ـ متخصصان جراح در بيمارستان اميـر اعلم تهران براي نخستينبار كاركاشت وسايل كمك شنوايي دراستخوان جمجمه را روي گـوش- مياني يك ناشنواي مادرزاد آغاز كردند. .
به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي , با اين جراحي كم شنوايان مادرزادي كه گوش خارجـي و مياني ندارند, بيمـارانـي كـه بـه مـدت طولاني 20 تا 30 سال عفونت گوش داشته انـد و افرادي كهيك گوش شنوا دارند تا 90 درصد شنوايي خود را به دست ميآورند.
مشابهت دستگاه شنوايي پشه و انسان واشنگتن
ـ محققان موفق شدند , شباهتهايـي را ميان دستگاه شنوايي انسان و پشـه ميوه كشف كنند. .
به گزارش پايگاه يورك الرت , دانش پژوهان دانشگاه پزشكي ويسكانسين دريافتند نـوعـي ژن جهش يافته در پشه ميوه كه شنـوايـي را كنترل مي كند عواقبي شبيه جهش ژني مشابـه در انسان براي دستگاه شنوايي دارد. .
به گفته ايـن محـققـان كشـف ايـن شبـاهـت مي تواند راهگشاي علل ناشنوايي در انسـان باشد.
وسيله جديدي براي سنجش شنوايي تهرانـ محققان شنوايي سنج به تازگي وسيله جديدي براي سنجش ميـزان شنـوايـي افـراد ساختهاند كه در محيط طبيعي به خوبي عمـل مي كند.
به گزارش پايگاه خبري يورك در اينترنـت, اين وسيله جديد كه با مطالعـه دربـاره 24 فرد با شنوايي طبيعي و 24 فرد دچـار نقص شنوايي آزمايش شده است , شنوايي افراد را با سر و صداي محيـط مـعمـولـي بـه خـوبـي اندازهگيري مي كند و استفاده ازآن مستلزم محيط آرام نيست.
كارشناسان اميدوارند با اين وسيله جـديـد ارزيابي شنوايي افراد سريعتـر و دقيـقتـر شود.
تاثيرگذاري بينايي بر شنوايي توكيو ـ اطلاعاتي كه از راه چشمانسان وارد مغز مي شود, بر حس شنوايي تاثير ميگذارد. .
به گزارش خبـرگـزاري جـمهـوري اسـلامـي , پژوهشگران دانشگاه توكيو در آزمـايـشهـاي خود , ابتدا با استفاده از يك رايانه بـه تكرار نمايش جعبههاي مكعب شكل متحـركـي پرداختند كه دورو نزديك مي شدنـد و سپـس- صدا پخش كردند. نتايج مطالعات نشان داد كه پس از مشاهـده پيدرپي صحنه دورشدن مكعبها, شركت كنندهها احساس كردند كه صداي پخش شده, كم كم زياد مي شود. همچنين پس از مشاهده پي درپي صحنه نزديك شدن جعبهها , افراد حس مي كردند كه صـدا رفته رفتهكم مي شود. بر اين اساس پژوهشگران دريافتند هنگـامـي كه حس بينايي تا حدخاصي تحريك شـود , حـس شنوايي دچار توهم مي شود. پژوهشگران ابراز اميدواري كردند كه نتيجه اين آزمايش بتواند به آشنايي بيشتر انسان با چگونگي تاثيرگذاري حس بينايي برشنوايي كمك كند.
آنتي بيوتيكها كمشنوايي راتشديدمي كنند تهران ـ يك متخصص گوش, حلق و بينـي گفـت: آنتي بيوتيك ها, عامل تشديـد كـننـده كـم شنوايي هستند.
به گزارش واحد مركزي خبر, به گـفتـه و,ي دود سيگار, حساسيتها, تغذيه نامناسـب تضعيف دستگاه ايمني بدن و انفجارهاي صوتي از ديگر عوامل تشديد كننـده كـم شنـوايـي هستند.
وي تصريح كرد: تزريق "جنتامايـسيـن" نيز به علت آسيب رساني به شنوايي افـراد, بايد با تجويز پزشك باشد.
به گفته اين متخصص گوش, حلق و بيني, بيشترين بيماران ومبتلايان به ناراحتي هاي گوشي و كم شنوايي , نوجوانان زير 15 سال هستند.
درمان لكنت زبان با نوعي سمعك واشنگتن ـ سمعك جديدي در آمـريكـا ابـداع شده است كه با قرار گرفتن در مجراي گوش- لكنت زبان را برطرف ميكند. .
به گزارش شبكه تلويـزيـونـي اي بـي سـي, دستگاه تكلم آسان يا سد ابزاري است كه در لوله گوش قرار گرفته اسـت و مـاننـد يــك سيستم صوتي, با ميكروفن, آمپلـي فـايـر و بلندگو تكميل ميشود. اين سيستم, انعكاس صداي تاخيردار و متغير را به شخص مبتلا به لكنت زبان منعكس كـرده و مغز را با فكر اين كه شخص ديگـري نيـز مشغول صحبت است, گول ميزند.
آنتي هيستامين عفونت گوش را بدترميكند تهران ـ نتايج بررسيهاي اخير محققان حاكي از آن است كه مصرف داروهاي آنتي هيستامين در بيماران مبتلا به عفونت حاد گوش , علائم اين بيماران را بدتر ميكند.
به گزارش شبكـه خبـر, مصرف داروهـاي ضـد حساسيت يا آنتي هيستامين كـه بـه طور شايـع براي كودكان مبتلا به عفـونـت گــوش تجـويـز ميشود با كند كردن فرايند تخليـه مايـع از گوش ميـانـي شــدت عــلائم ايــن بـيمـاران را افزايش ميدهد. به گفته پژوهشگران دانشگاه تگزاس گـرچـه داروهاي آنتي هيستامين جايگـاه مـهمـي در كاهش علائم بيماران مبتلا به سرمـاخـوردگي دارند اما تجويز اين داروها بـه كـودكـان مبتلابه عفونت حاد گوش ميانـي , طول مـدت بيماري را در اين كودكان افزايش ميدهد.
براي همه اختلال شنوايي از مشكلات رايج ميان كهنسالان است و يكي از عمده ترين دلايل اين اختلال آسيب هايي است كه سلول هاي شنوايي از قرار گرفتن در معرض صداهاي بلند مي بينند. اين سلول ها در صورت آسيب ديدن، جايگزين نمي شوند و تداوم اين وضع به تدريج قدرت شنوايي را تحليل مي برد. كار كردن در محيط هاي پر سروصدا، زندگي در مناطق جنگي و شنيدن موسيقي با صداي بلند، بويژه از طريق گوشي مي تواند سلول هاي شنوايي را نابود كند. اگر به جايي مي رويد كه مي دانيد سروصداي زيادي دارد، گوشي با خود ببريد. از شنيدن موسيقي با صداي بلند پرهيز كنيد و در محيط كار مواظب گوشهايتان باشيد.
روزنامه همشهري
* ۳ الي ۴ نوزاد از هر ۱۰۰۰ نوزاد، با كم شنوايي عميق دائمي متولد مي شوند. قوانين بين المللي فعلي همگي توصيه مي كنند كودكان دچار كم شنوايي مادرزاد پيش از ۶ ماهگي تشخيص داده شوند. به همين دليل برنامه هاي غربالگري جهاني شنوايي نوزادان مورد تصويب قرار گرفته است تا همه كودكان، پيش از ترخيص از زايشگاه، مورد ارزيابي شنوايي قرار گيرند. درصورتي كه كودكي در ارزيابي هاي مقدماتي رد شود، براي ارزيابي شنوايي جامع و كامل به پزشك ارجاع مي شود. در صورت تشخيص هر گونه كم شنوايي، سمعك مناسب تجويز و كودك در يك برنامه توانبخشي زود درس ثبت نام مي شود. هيچ كودكي براي استفاده از سمعك يا وسيله تقويت كننده ديگر و شروع اقدامات توانبخشي، كوچك نيست.
* سن تشخيص كم شنوايي بايد به پيش از ۳ ماهگي برسد. اما اكنون اين سن، در كشور ما بسيار بالاتر از اين است (در يك تحقيق در تهران در حدود ۲۵ تا ۳۶ ماهگي بوده است). اين تخمين بسته به ميزان كم شنوايي كودك دارد. كم شنوايي هاي شديد تا عميق، معمولاً زودتر شناسايي مي شوند(گاهي زير ۱۸ ماهگي). اما كم شنوايي هاي ملايم تا متوسط يا كم شنوايي هاي يك طرفه، غالباً تا سن ورود كودك به مدرسه تشخيص داده نمي شود. در صورت عدم تشخيص زودرس كم شنوايي، براي بسياري از اين كودكان، كسب مهارت هاي زباني، گفتاري، دركي و اجتماعي بسيار مشكل و غالباً غير ممكن است.
* تأخير در تشخيص كم شنوايي، تأثير غيرقابل برگشتي بر تحول زباني و گفتاري دارد. در صورت وجود كم شنوايي عميق، كودك بدون استفاده از سمعك يا ديگر وسايل تقويتي هيچ گونه دسترسي به گفتار اطرافيان ندارد و در نتيجه رشد زباني و گفتاري نخواهد داشت.
كم شنوايي هاي ملايم تر نيز تأثير سؤچشمگيري بر رشد زباني و گفتاري كودك بر جاي مي گذارند. بررسي هاي متعدد نشان داده اند كه صرف نظر از نوع راهكار مداخله اي (روش شفاهي/ شنيداري يا روش ارتباط كلي)، مهارتهاي ارتباطي كودكاني كه پيش از ۶ ماهگي كم شنوايي آنان تشخيص داده شده و اقدامات مداخله اي براي آنها آغاز شده است، خيلي بيش از كودكاني است كه ديرتر شناسايي شده اند.
* امروزه تجهيزات نوين ما را قادر ساخته اند در همان بدو تولد، وجود كم شنوايي را در نوزادان، تشخيص دهيم. اين روشها از نظر اقتصادي نيز بسيار مقرون به صرفه اند و هيچيك درد ندارند:
الف) OAE : آزموني كه اصوات توليد شده در حلزون (ارگان شنوايي در گوش داخلي) را در پاسخ به تحريكات ارائه شده به گوش ارزيابي مي كند(به اين ترتيب كه ميكروفني در گوش قرار داده مي شود). اين ارزيابي ها، غير تهاجمي اند و با آن مي توان نوزادان سالم و نوزاداني را كه در بخش مراقبت هاي ويژه نوزادي به سر مي برند، مورد آ زمايش قرار داد.
ب) ABR :اين آزمون، ارزيابي فيزيولوژيك دستگاه شنيداري در پاسخ به اصواتي است كه از گوش فرستاده مي شود. ۳ يا ۴ الكترود به سر نوزاد چسبانده مي شوند تا فعاليت مغز را در پاسخ به صوت ثبت كنند.
* غربالگري شنوايي، آزمون سريع و مقرون به صرفه اي است كه چند دقيقه بيشتر طول نمي كشد: در اين روش افراد را به دو گروه تقسيم مي كنند: گروهي كه قبول مي شوند(سالم) و گروهي كه رد مي شوند(نيازمند ارزيابي جامع). غربالگري شنوايي نوزادان، امري مقرون به صرفه است. حتي كودكاني كه در غربالگري اوليه قبول مي شوند، ولي داراي شاخص هاي خطر كم شنوايي هستند، بايدتا سن سه سالگي هر ۶ ماه يك بار مورد ارزيابي شنوايي قرار گيرند.
* همه كم شنوايي هاي با شروع زودرس، در زمان تولد قابل شناسايي نيستند.
كم شنوايي ممكن است در هر زمان ايجاد شود. كم شنوايي هايي كه پس از تولد ايجاد مي شوند، در برنامه هاي غربالگري شنوايي نوزادان تشخيص داده نمي شوند. بنابر اين متخصصين اطفال بايد از شاخص هاي خطر كم شنوايي آگاه باشند و زماني كه به كودكي مشكوك مي شوند، وي را براي ارزيابي هاي شنوايي به پزشك ارجاع دهند. شك والدين به تنهايي مي تواند دليل قانع كننده اي براي ارجاع كودك جهت ارزيابي شنوايي باشد. همچنين بايد والدين در مورد روند رشد شنوايي آگاه باشند و بدانند زماني كه به شنوايي كودك خود مشكوك مي شوند، چه اقداماتي مي توانند انجام دهند.
* مي توان براي نوزاداني كه كم شنوايي شان تشخيص داده مي شود، پيش از يك ماهگي، سمعك مناسب تجويز كرد. با انجام اقدامات مداخله اي مناسب، رشد زباني، دركي و اجتماعي اين نوزادان، به احتمال زياد مشابه همسالان شنواي آنان خواهد شد.
نتايج بررسي هاي جديد، حاكي از اين است كه كودكاني كه با كم شنوايي متولد مي شوند و پيش از ۶ ماهگي براي آنان سمعك مناسب تجويز شده و اقدامات توانبخشي صورت گرفته است مهارت هاي زباني بسيار بهتري نسبت به گروهي دارند كه پس از ۶ ماهگي تشخيص داده شده اند. تشخيص كم شنوايي و آغاز اقدامات توانبخشي در دوره نوزادي و شيرخوارگي، نياز به اقدامات توانبخشي در دوران مدرسه را تا حد زيادي كاهش مي دهد.
نكته قابل توجه اينجاست كه كودكان ناشنوا تا سن ۹-۸ ماهگي مانند كودكان شنواي هنجار، قان و قون مي كنند(از خود صدا درمي آورند) و اين امر، اغلب سبب گمراه شدن والدين مي شود و تصور مي كنند فرزندشان شنوايي هنجار دارد.
منبع: http:// www.deaf blind.com
مترجم : گيتا موللي، كارشناس ارشد شنوايي شناسي
سكوت هميشه دلخواه نيست شيرخواران و كودكان دچار اختلالات شنوايي، ممكن است در رشد زباني دچار مشكل شوند.
برخي از كودكان، با اختلالات شنوايي متولد مي شوند. برخي ديگر از كودكان با شنوايي هنجار متولد مي شوند، اما در سنين بالاتر دچار اختلالات شنوايي مي شوند.
شما مي توانيد به پزشك خود كمك كنيد تا كودكتان را در صورت نياز، جهت ارزيابي شنوايي ارجاع دهد.
اختلالات شنوايي ممكن است گذرا يا دائمي باشند و ممكن است به سبب عفونت هاي گوش، ضربه هاي وارده يا برخي بيماري ها به وجود آيند.
فهرست زير را مطالعه كنيد. براي هر مورد، پاسخ بلي يا خير بدهيد. پس از تكميل اين فهرست، آن را به پزشك خود نشان دهيد. موارد منفي را به پزشك خود بگوييد و از او بخواهيد در صورتي كه تصور مي كنيد كودكتان مشكل شنوايي دارد، درمان را آغاز كند.
اگر كودك شما خوب نمي شنود يا واضح صحبت نمي كند، دست به كار شويد، از حرف تا عمل فاصله بسيار است.
فهرست ارزيابي شنوايي كودك
تولد تا ۳ ماهگي
* به اصوات بلند عكس العمل نشان مي دهد.
* با صداي شما آرام مي شود.
* زماني كه صحبت مي كنيد، سرش را به سمت شما برمي گرداند.
* با اصوات بلند از خواب بيدار مي شود.
* زماني كه با او حرف مي زنيد، مي خندد.
* به نظر مي رسد موقع گريه كردن، صداي شما را مي شناسد و با آن آرام مي گيرد.
۳ تا ۶ ماهگي
* با شيندن صداي جديد، سرش را به سمت صدا برمي گرداند يا بالا مي گيرد.
* به كلمه «نه» و تغيير لحن صدا عكس العمل نشان مي دهد.
* صداي خودش را تقليد مي كند.
* از جغجغه و اسباب بازي هاي صدادار لذت مي برد.
* شروع به تكرار صداها (نظير ااا، آآآ و با با) كرده است.
* از صداهاي بلند مي ترسد.
۶ تا ۱۰ ماهگي
* به شنيدن اسم خود، صداي تلفن و صداي افراد حتي زماني كه خيلي بلند نيست، واكنش مي دهد.
* نام اشياء معمول(مثل كفش و ليوان) را مي شناسد و برخي چيزها را مي گويد (مثل باي باي).
* حتي در زمان تنهايي هم از خودش صداهايي درمي آورد (قان و قون مي كند).
* به تدريج به برخي دستورات مثل «بيا اينجا» پاسخ مي دهد.
* زماني كه فردي در مورد شيء يا شكلي صحبت مي كند، كودك به آن چيز نگاه مي كند.
۱۰ تا ۱۵ ماهگي
* از خودش صدا در مي آورد و حرف مي زند، از اين كار لذت مي برد و آن را حس مي كند.
* اگر از او بخواهيد به اشيا آشنا نگاه يا با دست به آنها اشاره مي كند.
* اصوات و واژه هاي ساده را تقليد مي كند، ممكن است چندين تك واژه ساده معنادار بلد باشد.
* از بازي هايي مثل بشين- پاشو و دالي بازي لذت مي برد.
۱۵ تا ۱۸ ماهگي
* دستورات ساده را اجرا مي كند. مثلاً «اون توپ را بده به من».
* واژه هايي را تا كنون ياد گرفته است و به كار مي برد.
* براي حرف زدن در مورد چيزي يا خواستن آن، جملات ۲-۳ كلمه اي به كار مي برد.
* ۱۰ تا ۲۰ واژه را مي شناسد.
۵/۱ تا ۲ سالگي
* سئوالات ساده اي كه پاسخ بلي - خير دارند را مي فهمد. مثلاً گرسنه ات هست؟
* عبارت هاي ساده را مي فهمد.
* از شنيدن قصه لذت مي برد.
* اگر از او بخواهيد، به تصاوير مربوطه اشاره مي كند.
۲ تا ۳ سالگي
* الان نميشه و ديگه بسه را مي فهمد.
* ساير چيزها را مي داند.مثل «بزرگ و كوچك»
* دستورات ساده را اجرا مي كند.مثلاً «كفشت را بگير» و «شيرت را بخور».
* بسياري از واژه هاي عملي را مي فهمد. (بدو، بپر)
با پزشك خود سخن بگوييد
اگر تصور مي كنيد كودكتان مشكل شنوايي دارد، اين موارد را با پزشك خود مطرح كنيد
* آيا در خانواده شما، فردي (مثلاً خواهران و برادران) مشكل شنوايي دارند؟
* آيا مادر در زمان بارداري يا زمان زايمان دچار مشكلات پزشكي شده است(مثلا بيماري يا جراحت جدي، استفاده از درمانهاي دارويي يا پزشكي)
* آيا كودك شما زودتر از موعد متولد شده(نارس)؟
* آيا كودك شما به هنگام تولد داراي مشكل جسمي خاصي بود؟
* آيا كودك شما غالباً به گوش خود دست مي مالد، يا آن را مي كشد؟
منبع : http://www.nidch.nih.gov
img src="http://www.jamejamdaily.net/images/20030924/004.jpg">
همه کودکان وقتي شروع به حرف زدن مي کنند ، بسياري از حروف يا هجاهارا درست ادا نمي کنند و هستند کودکاني که در سالهاي بعد حتي در دوران دبستان اين مشکل را دارند.
محققان اعتقاد دارند اين مشکل از آنجا ناشي مي شود که کودکان توانايي تشخيص هجاهاي مختلف را ندارند. اين يک مشکل شنيداري است که منجر به بروز يک مشکل تکلمي مي شود. يک برنامه رايانه اي ساده که به کودکان فرق گذاشتن بين اصوات را ياد مي دهد، مي تواند به طور چشمگيري مهارت هاي شنيداري آنها را افزايش دهد. توليدکننده هاي اين بازي ادعا مي کنند که کودکان با کمک اين بازي طي چند هفته مي توانند معادل 2سال پيشرفت کنند. ديويد مور از دانشگاه آکسفورد اين بازي را که «پديده» ناميده مي شود، براي کمک به کودکاني که مشکل تکلم دارند، ابداع کرده ؛ ولي اعتقاد دارد براي همه کودکان مفيد است.
در اين بازي کودک بايد 2هجاي مختلف مانند «ي» در سيب و «ي» در سيل را از هم تشخيص دهد. يک هجا براي کودک پخش مي شود ، در ادامه از کودک خواسته مي شود تا از ميان چند هجاي متفاوت که پخش مي شود آن هجايي را که با اولي مطابقت دارد ، انتخاب کند. همچنان که بازي ادامه مي يابد، هجاها شباهت بيشتري به يکديگر پيدا مي کنند و تمايز ميان آنها مشکل تر مي شود. در ازاي 44 هجاي زبان انگليسي مي توان هزار زوج کلمه از کودک پرسيد ؛ اما در اين بازي تنها 22 زوج کلمه پرسيده مي شود در آخرين آزمون ها 18 کودک بين 8 تا 10 سال 3 بار در هفته به مدت 4هفته با اين نرم افزار بازي کردند. به وسيله يک آزمون شنوايي استاندارد ، توانايي تکلم آنها در پيش و پس از اين دوره مورد بررسي قرار گرفت.
گروه پژوهشگر ، متوجه پيشرفت قابل ملاحظه اي در توانايي هاي کلامي اين کودکان شد. در مقايسه با کودکاني که اين بازي را انجام نداده بودند ، پيشرفت اين کودکان معادل 4/2 سال بود. در آزمون هاي ديگري که روي کودکان داراي مشکل يادگيري به وسيله اين بازي صورت گرفت ، نتايج مشابهي گزارش شد. ولي يک محقق به نام تد وارگ از دانشگاهي در انگليس هشدار داد که اين نحوه آموزش به کودکان مي تواند نتايج گمراه کننده اي به دنبال داشته باشد. پيشرفت حاصل شده ممکن است به دليل تلاش معلمان و پزشکان باشد نه به دليل تاثير اين بازي.
مور در جواب مي گويد: آزمايش هاي مستقلي انجام خواهد شد؛ ولي من اعتقاد دارم که اين نرم افزار مي تواند يک تحول عظيم در آموزش پديد آورد. ممکن است در آينده اين آرزوي کودکان که همه کارهاي خود را به وسيله رايانه انجام دهند، تحقق يابد.
مترجم : شيوا ثمراني
* در حدود ۲۸ ميليون نفر در ايالات متحده درجاتي از كم شنوايي دارند. از اين تعداد ۸۰ درصد كم شنوايي غيرقابل برگشت دارند.
* بيش از يك ميليون كودك در ايالات متحده، كم شنوايي دارند.
* ۵ درصد كودكان زير ۱۸ سال، كم شنوا هستند.
* يك نوزاد از هر ۲۲ نوزاد متولد شده در ايالات متحده، داراي نوعي اختلال شنوايي است.
* يك نوزاد از هر ۱۰۰۰ نوزاد متولد شده در ايالات متحده مبتلا به كم شنوايي شديد يا عميق است.
* ۸۳ كودك از هر ۱۰۰۰ كودك در ايالات متحده به حدي كم شنوايي دارند كه از نظر آموزشي دچار اشكالاتي مي شوند.
* در ايالات متحده از ميان هر ۱۰۰۰ دانش آموز مدرسه رو، ۷ نفر داراي كم شنوايي دو طرفه و ۱۹-۱۶ نفر داراي كم شنوايي يك طرفه اند كه به طور جدي آموزش آنان را متأثر مي كند.
* در ميان كودكان مدرسه رو، از هر ۱۰۰۰ كودك، ۹ تن دچار كم شنوايي شديد تا عميق مي شوند.
* از هر ۱۰۰۰ دانش آموز مدرسه رو، ۱۰ تن دچار كم شنوايي حس عصبي دائمي اند.
* تقريباً ۳۰ درصد كودكان سخت شنوا، علاوه بر كم شنوايي، داراي معلوليتهاي ديگري نيز هستند.
منبع: WWW.ASHA.org
مترجم: گيتا موللي
معلوليت در کودکان به دسته هاي مختلف تقسيم مي شود که عبارتند از: اختلال در يادگيري ، معلوليت هاي حسي ، اختلال در بينايي ، اختلال در شنوايي ، معلوليت هاي جسمي که خود شامل معلوليت هاي بافت عضلاني عصبي (ارتوپدي ) و معلوليت هاي بافت عصبي مي شود و معلوليت هاي ذهني که به بررسي آنها مي پردازيم.
خطرات استفاده از گوش پاك كن متخصصان استفاده از گوش پاك كن را براي نظافت محفظه گوش مضر مي دانند . روزنامه الاهرام چاپ مصر نوشت تحقيقات نشان مي دهد بيرون آوردن ماده شمعي و قهوه اي رنگي كه از گوش ترشح مي شود و نه تنها كمكي به نظافت و بهداشت گوش نمي كند بلكه باعث ناراحتي و اختلال در سيستم طبيعي اين عضو بدن مي شود . پزشكان متخصص گوش و حلق و بيني مي گويند استفاده از گوش پاك كن باعث مي شود شخص مرتب احساس خارش در محفظه داخل گوش كند و بطور مداوم آن را بكار گيرد آنها مي افزايند استفاده مستمر از گوش پاك كن گاهي موجب ايجاد زخم در گوش شده و باعث بيماريهاي مختلف مي شود همچنين استفاده از گوش پاك كن به مرور زمان منجر به كم شدن قدرت شنوايي و پاره شدن پرده گوش مي شود.
پیشرفت جوامع براي صنعتي شدن ونیاز روزافزون به تولیدات ومواد صنعتي منجر به افزایش قابل ملاحظه اي در سروصداي محیط كار شده است. بیماریهاي شنوایي بویژه كاهش شنوايي ناشي از سروصدا محیط كار یك مشكل شایع در تعداد زیادي از این محیط ها است.سروصدا شایعترین عامل زیان آور فیزیكي در محیط كار است . یكي از قدیمي ترین بیماري هاي شغلي شناخته شده است .
سر وصدا در مكانهاي دیگر غیر از محیط كار مشكلات فزاینده اي را ایجاد كرده است. پیشرفت وتكامل فن آوري وتوسعه هر بیشتر شهرها ، تراكم وسائط نقلیه ، ازدهام جمعیت ، زندگي در مجاورت فرودگاهها ، ایستگاههاي راه آهن وكارخانجات پرسروصدا و نظایر اینها باعث شده تا سایر افراد جامعه نیز در معرض تماس با سروصدا باشند. با توجه به اینكه سروصدا علاوه بر اثر سوء بر سیستم شنوایي بعنوان یك استرسور عمومي ممكن است سبب افزایش فشار خون ، بروز مشكلات قلبي-عروقي ، تحریك اعصاب ، اضطراب ، تأثیر بر خواب ومشكلات روحي- رواني شود ، ضروري است بطور جدي به این معضل محیطي پرداخته شود.
OSHA(Occupational Safety&Health Administration) تخمین زده است كه 17% كارگران بخش تولید دچار حداقل اختلال در شنوایي هستند
كاهش شنوایي به افراد درمواجهه سروصدا محیط كار محدود نمي شود. بین 25تا 40 درصد افراد با سن بیش از 65 سال به درجات مختلف ، دچار كاهش شنوایي هستند. NIOSH برآورد كرده كه از هر 4 كارگر با سن بیش از 55 سال كه در معرض تماس با مقادیر زیاد سروصدا (بیشتر از90 دسي بل) مي باشند یك نفر دچار درجاتي از اختلال شنوایي است. NIOSH كاهش شنوایي ناشي از سروصدا را بعنوان یكي از ده بیماري عمده مربوط به كار معرفي كرده است . امروزه در كشورهاي توسعه یافته ، آمارهاي مختلف نشان مي دهد علي رغم بكارگیري فن آوري جدید، افزایش آگاهي مسئولین، مدیران وكارگران از خطرات سروصدا بیش از حد مجاز در محیط كار؛ اجراي دقیق مقررات وضوابط بهداشت حرفه اي و ایمني وطب كار ، هزینه ادعاي غرامت كارگران بابتONIHL بسیيار قابل ملاحظه بوده و همواره سیر صعودي داشته است. از این رو ، NIOSHاقدامات زیر را جهت پیشگیري از كاهش شنوایي پیشنهاد كرده است: 1- بكارگیري فن آوري جدیديكه سروصداي كمتري داشته باشد.
2- ایجاد راهكارهاي كنترل سروصدا در منبع تولید
3- توسعه استفاده از وسایل حفاظت شنوایي مؤثر
متأسفانه بدلیل عدم وجود آمارهاي دقیق و معتبر در كشور ما ، از آمارهاي كشورهاي توسعه یافته استفاده شده است و آنچه مسلم است ، در كشور ما، تعداد نسبتأ بیشتري از كارگران درمعرض خطرات ناشي از سروصدا هستند، امید است در آینده اي نزدیك بتوانیم هم ازلحاظ آماري و هم از نظر پیشگیري خود را به كشورهاي توسعه نزدیك كنیم.
صنایع مولد NIHL
در صنایعي نظیر صنعت نفت ، تولید چوب والوار، تولید فرآورده هاي غذایي، ممكن است 25درصد كارگران در تماس با سروصدا بیش از حد مجاز بین المللي یعني 90 دسي بل در8 ساعت كار روزانه ، باشند. كارخانجات سازنده وسایل منزل، فلزكاري، لاستیك سازي و پلاستیك سازي نیز در صورتیكه كارگران بطور صحیح از مقادیر زیان آور سروصدا محافظت نشوند، دچار --- مي شوند. از سایر مشاغل در معرض خطر مي توان به صنایع دخانيات ، نساجي ، چرم سازي ، چاپ ، حمل ونقل ، كاغذ سازي و معدن كاري اشاره كرد. ولي بطوركلي تقریبأ هیچ صنعتي را نمي توان یافت كه از نظر آلودگي صوتي ایمن باشد
_________________________________________________________________
صدا وسلامتي
فیزیوپاتولوژي NIHL. سروصدا روي ارگان كورتي گوش داخلي اثر مي كند وكاهش شنوایي ناشي از سروصدا بعلت تروما به اپیتلیوم حسي حلزون ایجاد مي شود. سلولهاي مویي موجود درارگان كورتي نسبت به تروماي صداي بلند حساس هستند واجسام سلولي آنها در اثر تماس مكرر با صداي بلند متورم شده ودر نهایت تخریب مي شوند . تغییرات عروقي ، متابولیكي ومكانیكي در ابتدا، قابل برگشت است وبا گذشت زمان وقطع مواجهه ، شنوایي بهبود مي یابد . این حالت به افت موقت آستانه شنوایي یا TTS(Temporary Threshold Shift) موسوم است. TTS-ممكن است چندین ساعت باقي بماند، اما تداوم مواجهه ، منجربه از بین رفتن مژكها وتخریب سلولهاي حسي مي شود. سپس نسج اسكاري بدون عملكرد جایگزین این سلولها مي گردد كه در این مرحله افت دائمي آستانه شنوایي یا (PermanetThreshold Shift) PTSرخ مي دهد.در این مرحله حتي اگر فرد هیچگاه فرد در معرض تماس با سروصدا قرار نگیرد، بهبود نخواهد یافت. بعضي از صداهاي ناگهاني وبسیار شدید (140 دسي بل به بالا)مانند صداي انفجار ممكن است بدون ایجادTTS باعث PTS شوند. كاهش شنوایي ناشي از تماس با این اصوات را تروماي آكوستیك مي نامند.
تاريخچه تربييت شنوايي استفاده از تحريكات صوتي براي كمك به افراد دچار نقص شنوايي وآموزش وتشويق آنها به استفاده هر چه بيشتر از باقيمانده شنوايي يك امر جديدي نيست. از زمانهاي قديم مردم به منظور كمك به افراد كم شنوا و يا ناشنوا روشهاي زيادي رابه كار گرفته اند كه اغلب اين روشها غير علمي بوده وگاه حتي اثر سوء از خود بجاي گذاشته اند.
مداركي كه در دست است نشان مي دهد كه در قرن اول ميلادي پزشكان رومي از روشهاي ويژه اي براي تربيت شنوايي افراد ناشنوا استفاده مي كرده اند.
با گذشت زمان وتجارب بدست آمده ،در قرن 6 ميلادي دريافتند كه فرياد زدن درگوش كودكان ناشنوا باعث تغيير رفتار عمومي اين كودكان نسبت به وجود يا عدم وجود صدا مي شود.
در قرن 18 ميلادي اولين تلاشهاي سيستماتيك علمي براي تقويت شنوايي افراد دچار نقص شنوايي در فرانسه شروع شد.جان ايتارد كه به حق وي را مي توان از پيشگامان انجام برنامه هاي تربيت شنوايي دانست ، اولين مطالب و روشهاي دسته بندي شده ويژه تربيت شنوايي را ارائه نمود.
پس از ايتارد كم كم ساير دست اندركاران نيز جذب برنامه هاي تربيت شنوايي شدند. زماني كه اولين سيستم الكترونيكي تقويت صدا درجهان ساخته شد، فصلي نو در برنامه هاي تربيت شنوايي ايجاد گرديد. چرا كه در اين سيستم به مربي اجازه مي داد كه صداهاي محيطي را به مقدار لازم تقويت كرده و به فرد دچار نقص شنوايي منتقل نمايد. اين امر برنامه هاي تربييت شنوايي را تا حد زيادي تحت تأثير قرار داده وبازده علمي آنها را چندين برابر نمود.
ماكس گلدشتاين يكي از كساني بود كه يك برنامه تربييت شنوايي منسجم ارائه نمود. وي معتقد بود كه باآموزشهاي ويژه ،افراد ناشنوا مي توانند بعضي از جنبه هاي گفتار رادريافت و درك كنند. وي روش خاص خود را روش آكوستيكي ناميد.
از سوي ديگر باپيشرفت تكنولوژي كيفيت وسايل تقويت صدا نيز افزيش يافت. در طول جنگ جهاني اول ودوم روند پيشرفت تربييت شنوايي تا حدود زيادي دچار وقفه شد. اما پس از جنگ جهاني دوم با توجه به افزايش فوق العاده افراد دچار نقص شنوايي ، روند توسعه اين آموزشها با ايجاد رشته شنوايي شناسي در اين زمان ، تربييت شنوايي خود بصورت يك علم ظاهر گرديد. در قرن نوزدهم ودنبرگ روش ديگري را براي تربييت شنوايي پيشنهاد نمود كه بعدها روش تك حسي نام گرفت.
تعريف تربيت شنوايي
تصور بسياري از افراد شنوا اين است كه كودك دچار نقص شنوايي اگر كلمه ياصدايي را بشتود آنرا درك مي كند، چرا كه معتقدند كه اين افراد تنها صداها را با شدت كمتري دريافت مي كنند ولي كيفيت صدا براي آنان با كيفيت صدايي كه افراد شنوا دريافت مي كنند ، تفاوتي ندارد.
اگرچه اين تصور در مورد كم شنوايي هاي انتقالي صحيح است اما در مورد ساير آسيبهاي شنوايي صادق نمي باشد. چرا كه در آسيبهاي حسي-عصبي افراد نه تنها صدا را دريافت نمي كنند بلكه آنرا بصورتي متفاوت از آنچه شنوايان مي شنوند، خواهند شنيد.
بطور كلي بايد گفت كه تربيت شنوايي چيزي به غير از آموزش خوب شنيدن و خوب درك كردن نيست. اما حوزه هاي كاربردي وسيع تربيت شنوايي و تنوع گروههاي تحت آموزش سبب مي گردند تا تعاريف مختلفي براي اين اصطلاح پديد آيد.
به بيان ديگر مي توان گفت : تربيت شنوايي به مجموعه آموزشهايي اطلاق مي گردد كه به فرد دچار نقص شنوايي كمك مي كند تا حداكثر استفاده ممكن را از باقيمانده شنوايي خود بدست آورد.
اهداف تربيت شنوايي
هدف اصلي در تربيت شنوايي بدست آوردن بيشترين مقدار ارتباط كلامي از طريق تقويت حس شنيداري به بيشترين ميزان ممكن است.
گرچه هدف عمده تربيت شنوايي تقويت توانائيهاي ارتباطي است، ذكر اين نكته اهميت دارد كه بدست آوردن اين هدف اصلي مي تواند منجر به موقعيتهاي ديگري شامل كسب مهارتهاي گفتاري وزباني ، پيشرفتهاي شغلي وتحصيلي وتطبيق روانشناختي موفقيت آميزي گردد.
وبراساس اينكه كدام يك از شرايط وجود داشته باشد تعريف وهدف تربيت شنوايي متفاوت خواهد بود:(الف
محيطي كه در آن تربيت شنوايي انجام مي شود، مي تواند كلينيك ، خانه يا كلاس درس باشد
ب) سن فردي كه آموزشهاي تربيت شنوايي را دريافت مي كنند.
ج) ميزان كم شنوايي آموزش گيرنده كه خود به دوقسمت تقسيم مي شود :
1- كم شنوايي ملايم تا متوسط 2- كم شنوايي شديد تا عميق
هدف عمده تربيت شنوايي افزايش درك گفتار ، توسعه آن وتشويق كودك در بكار گيري كلام است كه از اهداف ثانويه توانبخشي ناشنوايان محسوب مي گردد.
روشهاي تربيت شنوايي از بخشهاي قبلي چنين بر مي آيد كه براي شنوايي مي توان حداقل دو عملكرد در مرحله آگاهي فرد تصور كرد و آن مراحل عبارتند از:
1- ارتباط حسي با محيط 2- كانال اوليه يادگيري براي زبان
بعضي ازروشها ،مورد اول وبعضي ديگر مورد دوم را تأكيد مي كنند.
الف) روشverbtonl: در اين روش بر اصلاح جنبه هاي زنجيره اي و فوق زنجيره اي (صامتها و مصوتها) و( آهنگ ، ريتم ، زيروبمي ، شدت و.....) گفتار توجه مي گردد.
ب) روش Wedenberg: يكي از اولين روشهايي است كه در سال 1954 براي كم شنواييهاي در حد شديد وعميق بكار گرفته شد.
ودنبرگ معتقد است از باقيمانده شنوايي بطور صحيح وسيستماتيك استفاده شود وروش فوق را بعنوان روش تك حسي (unisensory) ناميد . او لبخواني رابعنوان يك نظام مجزا پيشنهاد نمي كند.
ج) روش Carhart: اين روش بعد از جنگ جهاني دوم در مراكز شنوايي ارتش مورد استفاده قرار گرفت . روش كارهارت براي آموزش كودكان ناشنواي مادرزادي يا پيش از زبان آموزي شامل چهار مرحله است : 1- رشد وتوسعه آگاهي از وجود صوت
2- رشد وتوسعه تمايزگذاري كلي در رابطه با محركات غير گفتاري
3- رشد وتوسعه تمايزگذاري كلي بين الگوهاي گفتاري ساده
4- رشد وتوسعه تمايزگذاري ظريف بين الگوهاي دقيقتر
د) روش Kreschmer(زباني-گفتاري): تأكيد اين روش بر استفاده از كانال شنوايي جهت يادگيري زبان مي باشد و نيز تأكيد در گسترش اطلاعات و استفاده از قواعد زبان شناختي از طريق بسط شنيداري وتكنيكهاي مشروح زباني مي باشد.
ه) روشErber: جديدترين ومناسب ترين روش تربيت شنوايي مي باشد . اين روش در آموزش كودكان دچار نقص شنوايي از كارايي فوق العاده اي برخوردار است . در اين روش ابتدامي بايست سطح توانائيهاي شنوايي كودك تعيين گردد.
برگرفته از كتاب تربيت شنوايي در كودكان زير 7سال دچار نقص شنوايي نوشته دكتر حيدريان
اثرات جانبي كاهش شنوايي علتهاي گوناگوني مي توانندبه سيستم شنوايي آسيب برسانند،مي توانندمنجر به به كم شنوايي ، سخت شنوايي يا نا شنوايي گردند اما بايد به اين نكته نيز صريحأ اشاره كرد كه اين معضل ايجاد شده فقط به آسيب شنوايي خاتمه نمي يابد. مسئله صدمه بع سيستم شنوايي يك امر بسيار پيچيده اي است. در طي تحقيقات به عمل آمده معلوم شده كه حس بينايي 80% و حس شنوايي فقط حدود 12% از حواس ويژه ما را به خود اختصاص مي دهند . در حاليكه جالب است اين نكته را نيز بدانيم كه اگر حس بينايي از بين برود فقط 30% از درك كلي ما كاهش مي يابد در حاليكه اگر حس شنوايي آسيب ببيند و يا بطور كلي از بين برود مي تواند تا 70% از ذرك كلي ما را نسبت به محيط كاهش دهد.
با اين توضيح به اهميت حس شنوايي و نيز اثرات مضر آسيب شنوايي تا حدودي پي مي بريم . مسامأ آسيب شنوايي فقط به ايجاد مشكل در ناحيه سيستم شنوايي محدود نخواهد شدبلكه هر آنچه كه با اين سيستم در ارتلاط باشد را درگير مشكلات بسياري خواهد كردكه در زير به بررسي برخي از اين مسائل خواهيم پرداخت.
1- كم شنوايي بين سنين 6 ماه تا 6 سال باعث تأخير و يا ايجاد خلأ در رشد گفتار و زبان مي شود . 2- ايجاد مشكل در خواندن ونوشتن 3- مشكل در ذخيره لغات 4-مشكل در مهارت توليد ( عدم تنظيم زير وبمي صدا و واحدهاي زبر زنجيره اي مثل ريتم ،آهنگ ، كشش ، مكث ، ديرش و ... كه در نهايت منجر به ايجاد گفتار يكنواخت و در مراحل شديد عدم مفهوم بودن گفتار مي شود ).
5- مشكل در مهارت حافظه شنيداري 6 - مشكل در استفاده از گرامر و نحو 7- فقر مهارت هجي كردن 8- افت در موفقيت تحصيلي 9- بطور كلي اختلالات ارتباطي ، كه شامل:a اختلالات شنيداري
b اختلالات زباني و پردازشي
c اختلالات گفتاري
d اختلالات يادگيري
e نا توانائيهاي رشدي
f نا توانائيهاي دركي - شنيداري
10- كاهش شنوايي و عقب ماندگي ذهني يك ارتباط پيچيده است ، كاهش شنوايي مي تواند بصورت انفرادي روي تمامي درجات شعور (فهم يا عقل) تأثير بگذارد. 11-عدم پذيرش مشكل شنوايي ، كه اين امر بستگي به عوامل ذاتي ، نوع ،شدت و ميزان و پيشرفت كم شنوايي، شخصيت فردي ، هوش وعلايق وسبك زندگي ، نحوه برخورد والدين و نيز همراه بودن ديگر نقايص و بيماريها مي باشد.
12- عمومي ترين احساسات افراد كم شنوا ؛ خنثي شدن ، احساس ناامني ، افسردگي و اظطراب است.
13-اختلالات زباني : الف ) اختلالات شناختي شامل : اشكال در بگار گيري زمان صحيح افعال ، اشكال دراستفاده صحيح از الگوهاي ضماير شخصي ، اشكال دردر استفاده از حروف ربط واضافه ،اشكال دراستفاده از واژه هاي زبر زنجيره اي گفتار
ب ) اختلالات نحو
ج ) اختلالات معنا شناختي
د) اختلال در كاربرد عملي زبان
14-مشكلات گفتاري : الف) اختلالات توليدي شامل: اختلالات توليدي واكه ها ، اختلالات توليدي همخوانها
ب ) اختلال در نواي گفتار شامل : زير بمي ، سرعت ، كيفيت
15-جنبه هاي رواني اجتماعي ناشنوايي: پژوهشهاي بي شماري از عملكرد رواني اجتماعي اطفال و بالغين دچار آسيب شنوايي به عمل آمده است. به جهت اثر ويرانگر شديد كري روي مهارتهاي زبان و مشكلات منتج شده در روابط با ديگران انتظار مي رود كه تطابق شخصيتي اجتماعي طفل دچار آسيب شنوايي تحت تأثير قرار گيرد.
تكامل شناختي : شناخت بعنوان يك پديده عمل متقابل جاري ميان انسان محيطش درك شده است . سازماندهي روندهاي فكري نه تنها شامل واقعيتهاي روانشناسانه مثل دانستن ، حل كردن ، خلق كردن و تخيل كردن مي باشد بلكه همچنين اقدامات حركتي درك كردن ، تصوير سازي ، خاطره ، توجه كردن ، يادگيري وفعاليتهاي ارتباطي اجتماعي را سازمان داده است.
پس انسان آگاه و داراي شناخت بعنوان يك سيستم كامل از پروسه هاي عمل متقابل تصوير شده است كه اطلاعات گوناگون را درك مي كند ، بصورت رمز در مي آورد ،تغيير شكل مي دهد و درست استفاده مي كند.
16- كودك كم شنوا و تأثير آن در خانواده : كودكي با مشكل خاص ، تمام خانواده بويژه مادر را تحت شرايط ويژه اي قرار مي دهد . با توجه به اينكه مادر بيشترين بار مشكلات را بر دوش دارد براي او روزهايي وجود دارد كه احساس مي كند اي كاش هرگز كودك كم شنوا يا ناشنوا نمي داشت. زيرا كودك معلول خيلي بيشتر از كودك سالم ، عجز آور است. ناشنوايي يا كم شنوايي كودك مي تواند به روابط مناسب و سالم والدين و خانواده تأثير سوء بگذارد. اين امر داراي دلايل متعددي از احساس هر گونه همكاري ، عجز و ناتواني والدين گرفته ،مشكلات مادي وغيره ، كه همه اينها مي توانند در اين امر مهم دخيل باشند.
17- اختلالات رواني (عاطفي -رفتاري ) ناشنوايان : نقص شنوايي در برخي برجنبه هاي رواني شخص تأثير عميق و در برخي ديگر تأثير اندكي مي گذارد ويا اصلأ بي تأثير است.
يك حقيقت تأسف بار اما غير قابل اجتناب اين است كه افراد مبتلا به نقايص شنوايي از برخي امتيازات مشخصي محرومند و اين محروميت بشتر در موارد مربوط درك زبان و توليد زبان وگفتارصادق است. كودكان ناشنوا كه بدليل نشنيدن نمي توانند پاسخ درست دهند پس از مدتي بسيار حساس وعصبيو پرخاشگر مي شوند.
معمولأ وابستگي شديد به اطرافيان نزديك خود پيدا مي كنند وچون به تنهايي قادر به درك امور نيستند با كنجكاوي شديد و حركات تند وخشن علل امور را جويا مي شوند.
عوامل مؤثر در رشد طبيعي گفتار وزبان بطور كلي اين عوامل را مي توان به دو دسته تقسيم كرد:
الف) عوامل ارثي وژنتيكي ب) عواملي كه در صورت ايجاد اختلال امكان درمان وبهبودي تا حدي وجود دارد. اين عوامل عبارتند از: - هوش -جنسيت: (رشدزبان وگفتار در دخترها زودتر صورت مي گيرد و اين يك مورد از معيارهاي رشد است كه نشان ميدهد الگوهاي رشد براي دختران وپسران كاملأ يكسان نبايد در نظر گرفته شود).
- رشد فيزيكي :سلامت جسمي و حركتي - سلامت حسي
-وضعيت اقتصادي اجتماعي : فردي كه در رفاه استدر اجتماعات بيشتري حاضر شده، بيشتر مي بيند ولمس مي كند و مي شنود
- عوامل عاطفي - توجه خانواده : توجه بيش از حد خانواده ممكن مانع فعاليتهاي زباني كودك شود ، يا اصلأ دير شروع بع حرف زدن كند . والدين بايستي به فعاليتهاي زباني كودك توجه مناسب داشته باشند.
احساس امنيت- : وقتي كودك در خانواده احساس امنيت نكرده خود را هميشه در خطر مي بيند، گفتار را كه در مقايسه با سلامت و حيات غير ضروري تر مي نمايد كنار خواهد گذاشت.
محيط خانوادگي- : كودك در خانواده پرجمعيت بهتر زبان را مي آموزد، زيرا محيط او اجتماعي از افراد است و او بيشتر در معرض تحريك زبان است.
- دو زبانه بودن (پدر يا مادر) : در اين حالت پدر و مادر كه هر يك زبان خاص خود را داشته و اصرار به آموختن زبان خود به كودك دارند.
اصولأ آموزش زبان دوم به كودك بايد بعد از 5 سالگي باشد زيرا تا قبل از آن اسامي معنا ولغات ذهني مفهومي ندارند.
انگيزه -: موتور محرك قوي براي دسترسي به هر چيز ، انگيزه است. اگر انگيزه در كودك نباشد ياد نمي گيردو بجاي آنكه لغات را ديكته وار و قالبي به كودك بگوييم ، بايد در او انگيزه بوجود آوريم و به عبارتي بايد ياد گرفتن را به او ياد داد.
به منظور تعميق مباحث ارائه شده ، خلاصه نظر پياژهدر باره رشد زبان را از زبان خود او ، هرچند مطلبي دشوار وتكنيكي است، ملي با اين حال آنرا عينأ نقل مي كنيم :
"ظهور زبان در كودكان عادي تقريبأ همزمان با ساير شكلهاي تفكر مبتني بر علائم است. اما زبان كودكان كر و لال در پي اعمال تقليدي و بازيهاي نشانه اي و ايجاد تصاوير ذهني ظاهر مي شود . اين بدان معناست كه اساس زبان يك امر ژنتيك است زيرا انتقال آموزشي و اجتماعي آن مشروط به رشد مقدماتي همان شكلهاي علامتي است. بنابراين رشد تفكر مبتني بر علائم همانطور كه در مورد افراد ناشنوابه منظور ايجاد ارتباطهاي اجتماعي ، زبن اشاره اي خود را بوجود مي آورند. هخم به علت عوامل اجتماعي و هم از طريق تقليد است كه شبيه بازيها وبازيهاي علامتي و تصورات ذهني كودك شكل مي گيرد.
به دليل ويژگيهاي سازگاري در كودك است كه اين زبان اشاره اي به ايجاد وشكلهاي اساسي كاركردهاي مبتني بر علائم منجر مي شود. ايجاد اين كاركردهاي زباني در افراديعادي با كمك انتقال سيستم جمعي علائم كلامي كه همراه زبان محاوره اي است، انجام مي شود"
اختلالات شنوايي دركودكان ايسنا: در پژوهشي كه در دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي صورت گرفته، شيوع اختلالات شنوايي در بين كودكان 6-3 سال مهدهاي كودك تحت پوشش سازمان بهزيستي استان تهران بررسي شده است.
بررسي شيوع اوتيت چركي مزمن گوش مياني در دانشآموزان 12 تا 15 ساله شهر كرمان خلاصه اوتيت چركي مزمن گوش مياني Chronic Suppurative Otitis Media (C.S.O.M) يكي از بيماريهاي مزمن گوش مياني است كه با التهاب مزمن گوش مياني، ماستوئيديت مزمن و اتوره چركي و در پارهاي از موارد باكُلستاتوم همراه است و به علت مشكلات جدي و عوارض احتمالي مثل كاهش شنوايي، لابيرنتيت، فلج عصب صورتي، مننژيت، انواع آبسه هاي داخل و خارج مغزي و ترومبوز سينوس جانبي، حيات را به مخاطره مي اندازد.بنابراين برآورد شيوع اين بيماري حائز اهميت ميباشد. در اين پژوهش در طي سالهاي 78-77 تعداد 3137دانشآموز دختر و پسر در سنين 12 تا 15 سالگي از 174 مدرسه راهنمايي كرمان به طور اتفاقي و خوشهاي از نظرابتلا به اوتيت چركي مزمن گوش مياني مورد بررسي قرار گرفتند. شيوع بيماري 7/5 در هزار و نسبت ابتلاء دختر وپسر به ترتيب 5/0% و 7/0% بود. متوسط كاهش شنوايي انتقالي 25 دسيبل بود. از لحاظ آماري اختلاف واضح ياز نظر جنسيت، بيماري زمينه اي، تحصيلات والدين و وجود افراد سيگاري در خانواده در رابطه با شيوع اين بيماري بدست نيامد
چگونه گوش هاي ما قادرند جهت منبع صوت و فاصله آن را تشخيص دهند؟ درك فاصله صوت و جهت منبع صوت، تعابير يكساني دارد و هر دو از طريق شنوايي در گوش تشخيص داده مي شوند. تأخير زماني مختصري كه در درك به وسيله دو گوش وجود دارد، شخص را قادر مي سازد كه جهت منبع صدا را تشخيص دهد. بنابراين، اگر كسي از شنوايي يك گوش بي بهره باشد، قادر به درك فاصله و جهت صوت نخواهد بود. اختلاف در شدت و كيفيت صوت در دو گوش نيز در تعيين جهت صوت مؤثر مي باشند.
گوش خارجي (لاله گوش و مجرا) در شنوايي دو گوش مي تواند صورت را در جلو نسبت به پشت و بالا نسبت به پائين افتراق دهد.
در حيوانات حركت لاله گوش در تجمع و تمركز صوتي بسيار مؤثر است. به طوري كه در فركانس هاي بسيار بالا كه امواج صوتي نسبت به ابعاد لاله گوش كوتاه است، با جمع شدن لاله گوش و تمركز صوت، بازده صوت بالا مي شود. اين امتيازات براي گربه ها و خفاشان وجود دارد. نشان داده شده كه در فركانس ۱۶۰۰۰ هرتز، لاله گوش گربه مي تواند تقويتي معادل ۲۵ دسي بل يا بيشتر به وجود آورد و اين براي منابع صوتي در زاويه ۲۰ درجه يا كمتر حاصل مي شود، لاله گوش متحرك مي تواند جايابي صحيح از منابع صوتي با فركانس بالا پديد آورد و لاله گوش انسان چون ثابت است، فاقد چنين كارآيي دقيقي است.
دكتر عبدالحميد حسين نيا
منابع:
۱) اسكات براون، صفحه ۵۳-۵۴، فيزيولوژي گوش، جلد ۱.
۲) صفحه ۸۹۸، فيزيولوژي گايتون، جلد دوم.
همشهري 13/7/1382
مدارس باغچه بان و زبان اشاره از نظام آموزشي حذف مي شود
دبير كل كانون ناشنوايان استان تهران ، از تعطيل شدن مدارس باغچه بان و حذف زبان اشاره براي تدريس در آينده نزديك توسط سازمان آموزش استثنايي خبر داد. دكتر خسرو گيتي گفت : سازمان آموزش استثنايي با هدف يادگيري زبان ، حضور كودكان در مدارس عادي را لازم مي داند ، ولي كانون بر اين باور است كه اگر محيط ، در يادگيري زبان براي كودكان كرولال موثر است، خانواده بهترين فضا براي آموزش خواهد بود
ادامه مطلب در روزنامه خراسان
![[Powered by Blogger]](bloggerbutton1.gif){kind=small}
